Zodra de lente aanbreekt en de zon weer wat meer begint te schijnen, halen we graag de bloementjes in huis. En dat kun je niet beter doen dan met de prachtige kleurrijke ranonkels. Vanaf februari tot het begin van de zomer kun je ze kopen bij de bloemist, tegelijk met tulpen en anemonen. Doordat ze te koop zijn in deze specifieke periode, wordt de ranonkel ook wel de voorjaarsroos genoemd. Maar waarom zou je ze kopen als je thuis je eigen ranonkels kunt kweken? In deze blogpost leer je precies hoe je ze succesvol kunt kweken!

Waar kun je ranonkels kopen?

Een ranonkel groeit uit een zaad of een kram. Een kram is de bol of knol van de ranonkel. Ranonkels worden meestal gekweekt door het planten van knollen. Je kunt ze vergelijken met een dahlia, die je ook als knol koopt. De knollen worden in de zomer geoogst en gedroogd om te bewaren. Eenmaal gedroogd lijken ze een beetje op een octopus.  Ben jij van plan om je eigen ranonkels te kweken? Dan heb je daarvoor knollen nodig. Deze worden aangeboden van september tot eind februari. .
Is een ranonkels een snijbloem? Niet alle variëteiten zijn snijbloemen. Snijbloemsoorten worden vaak verkocht door gespecialiseerde winkels of kleinschalige snijbloemenkwekerijen. De ranonkels die je in tuincentra ziet, zijn niet dezelfde bloemen die je in bloemenwinkels ziet. Bloemenkwekers zijn meesters geworden in het creëren van de perfecte ranonkel. Ze zijn het resultaat van jarenlange selectieve veredeling. De meeste rassen zijn F1, wat betekent dat twee selectieve ouderplanten in kassen met de hand worden gekruist om het gewenste ras te krijgen. Daarom zijn sommige ranonkels duurder.

Wanneer moet je ranonkels knollen of bollen kweken en planten?

Wanneer je bij de bloemist verse ranonkels koopt is de kwaliteit van de ranonkel het beste aan het begin van het voorjaar. Dat komt omdat de planten in de winter gestaag doorgroeien. Wanneer de dagen langer worden (of de bloemenboer 's avonds het licht aandoet) komen ze in bloei. Koeler weer komt de kwaliteit van de bloem ten goede omdat het een voorjaarsbloeier is. Als de temperaturen in de kas stijgen, stoppen ze met bloeien en sterven ze langzaam af. Houd deze informatie in gedachten als je ranonkels gaat kweken.
Ranonkels zijn kortlevende vaste planten. De plant kan een volgend seizoen weer bloeien. Je kunt knollen een paar jaar laten herbloeien, meestal 2 of 3 jaar achter elkaar. Succes is helaas niet gegarandeerd! Om grote bloemen te produceren moeten de knollen onder perfecte omstandigheden groeien, net als tulpenbollen.

Nu je weet dat ranonkels het beste groeien bij koel weer kun je beginnen met het maken van een kweekplan. Afhankelijk van waar je woont, kunt je één of twee keer per seizoen met ranonkels beginnen. Hier 3 manieren hoe je dit kunt aanpakken.

Optie 1: Als de winter zacht is en de lente warm (20+°C overdag) kun je alleen in de herfst met ranonkels beginnen. Dit heeft alles te maken met de koude omstandigheden die de ranonkel nodig heeft.

Optie 2: Als je, zoals ik in Nederland omgeving Overijssel, in een klimaat woont met een vrij matig koude winter en een koel voorjaar kun je twee keer in het seizoen starten. Namelijk in de herfst en aan het eind van de winter (eind januari tot begin februari).

Optie 3: Als je woont in een klimaat waar de winters erg lang en koud zijn (-10 tot -20 °C), is het het meest verstandig om pas aan het eind van de winter met ranonkels te beginnen. Ranonkels kunnen namelijk niet tegen strenge vorst.

Om ranonkels met veel succes te kweken is het heel belangrijk om op het juiste moment met de knollen te beginnen!

Hoe begin je met ranonkels?

De ranonkels die je bestelt zijn gedroogd, tenzij de verkoper anders vertelt. Om je knollen op te starten laat je ze 3-4 uur in water weken. Het water brengt ze weer tot leven en ze beginnen op te zwellen. Laat ze niet te lang weken, anders worden ze zacht en breekbaar. Wil je voorkomen dat dit mis gaat? Zet dan een wekker zodat je niet vergeet de ranonkel uit het waterbad te halen. De knollen zijn klaar als ze dubbel zo groot zijn.

De knollen zijn klaar om te planten, maar welke kant moet omhoog? De knol heeft een kroon (dat harige deel in het midden) en puntige poten. De poten worden naar beneden geplant omdat vanuit de kroon nieuw loof groeit. Ik gebruik meestal een zaaitray met 40 cellen (4 cm cellen) om ze in te beginnen. Het is belangrijk dat de zaaibakjes of potjes gaten in de bodem hebben en het water kan weglopen. Te natte grond kan ervoor zorgen dat je ranonkels knollen gaan rotten en dan kun je alles weggooien. Meng wat perliet (luchtige steentjes) door je potgrond als je vindt dat je grond wat zwaar is. Wanneer de planten te snel groeien en je bent nog niet klaar om ze uit te planten, kun je ze overplanten in P9 bloempotten (een pot met een diameter van 9cm) of 15-cels trays.

Nadat de ranonkels zijn geplant, kunt je ze op een koele plaats bewaren. Ongeveer 10 tot 15°C is de perfecte temperatuur. Licht is niet nodig, dus een donkere kelder of schuur voldoet prima. Ik bewaar ze in onze serre of onder een koude bak. Zorg ervoor dat er geen knaagdieren bij je ranonkels kunnen komen. Knaagdieren eten de knollen graag op! Je kunt ze afdekken met een deksel om ze te beschermen tegen knaagdieren.

Na ongeveer 2 weken komen er groene puntjes uit de top. Als je de knollen in het donker hebt bewaard, verplaats ze dan naar het licht. Je kunt ze niet op een vensterbank kweken omdat het daar te warm is. Planten groeien erg snel en worden dun en langbenig. In de komende weken zullen de knollen langzaam veranderen in een plant. Als je de plant opgraaft, zul je zien dat de knollen helemaal verdwenen zijn. Knaagdieren zijn niet langer geïnteresseerd in de knollen omdat er niets te halen valt.

Heb je een kas nodig om ranonkels te kweken?

Ik krijg vaak de vraag: heb je een kas nodig om ranonkels te kweken? Het antwoord is nee. De belangrijkste reden om ranonkels in een kas te kweken is om de planten te beschermen tegen zware regenval en natte grond. Maar er zijn genoeg (goedkope) alternatieven om een vergelijkbaar klimaat te creëren. Hier zijn een paar voorbeelden:

• Een doorzichtige opbergdoos;
• Een kweekrek met een transparant hoes;
• De IKEA Hyllis met extra hoes;
• Een pop-up vierkante meter kweektent;
• In een minikas;
• Of onder een koud frame (makkelijk zelf te maken met oude ramen).

Een kas is dus absoluut niet nodig om ranonkels te kweken. Vergeet het belang van frisse lucht niet. Zorg ervoor dat er regelmatig verse lucht in je kas stroomt, via het raam of langs het kweekrek. Een vochtige omgeving is de perfecte voedingsbodem voor schimmels en andere ziekten en dit gaat ten koste van je ranonkels.

Wanneer kun je ze uitplanten?

Het beste moment om ranonkels te verplanten hangt af van je klimaat en de tijd van het jaar. Als de winter bijvoorbeeld heel zacht is en het voorjaar warm, kun je jonge planten in de herfst buiten uitplanten. Denk aan regio's aan de kust van Spanje, Zuid-Frankrijk of Italië. Zolang uw winters relatief droog zijn, zullen de planten goed gedijen zonder verdere bescherming. Als u in een klimaat woont dat vergelijkbaar is met het weer in Nederland, grote delen van Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn de winters waarschijnlijk nat en koud. In dat geval kun je de ranonkels in de herfst uitplanten in een tunnel of een kas, om te voorkomen dat ze kapot gaan. Er zijn genoeg goedkope alternatieven voor een kas. Zolang het de regen maar van de planten weghoudt. Kies een plek in de tuin waar de grond goed draineert en luchtig is. Als je er in februari mee begint, kun je ze eind maart zonder bescherming in de tuin planten. Ranonkels groeien goed in de volle zon of gedeeltelijke zon.

Als jouw klimaat een zeer strenge winter kent (zone 3-6) is het verstandig om pas in februari of zelfs maart met kweken te beginnen. Plant ze uit als de ergste kou voorbij is, bijvoorbeeld in april. Vanwege het koude weer moeten de ranonkels waarschijnlijk een tijdje in zaaibakjes of potten groeien. Misschien moet je ze tussendoor oppotten naar grotere potten.

Dek ranonkels af met tuinbouwvlies als er vorst wordt verwacht. Als de grond arm is, is het aan te raden om potgrond of compost toe te voegen. Ik kweek ranonkels op no dig bedden en voeg elk jaar 2 cm compost toe. Na het verplanten geef ik de planten één keer water met vloeibare zeewiermest. Dat doe ik ook als de knoppen zich vormen om ze een extra impuls te geven. Omdat onze grond zwaar is, voeg ik ook perliet toe. Ik heb gemerkt dat ranonkels beter groeien als de grond luchtig is.

Ranonkels beschermen tegen veelvoorkomende plagen

Het kweken van ranonkels kan wat moeite kosten. Nadat je zoveel moeite hebt gedaan om ze te kweken, wil je geen planten verliezen aan dieren en plagen. Daarom zal ik je vertellen welke bescherming je nodig zou kunnen hebben. Gelukkig is er voor allemaal een makkelijke oplossing zodat je je geen zorgen hoeft te maken.

Bladluizen
De meest voorkomende plaag zijn bladluizen. Meestal beginnen de bladluizen op de planten actief te worden voordat of nadat de lieveheersbeestjes actief zijn. De lieveheersbeestjes en hun larven leven van bladluizen. In die eerste (of laatste) weken in de lente en de herfst moet je je planten goed in de gaten houden. De bladluizen zuigen water en voedingsstoffen uit de jongste delen van de planten. Onbehandeld kunnen ze ranonkels doden.

Als de planten net zijn gaan bloeien en je heb de bloemen geplukt zal je merken dat de bloemen minder lang goed blijven op de vaas. Bladluizen kunnen ook andere kamerplanten of andere bloemen in de vaas gaan aantasten. Je kunt bladluizen eenvoudig behandelen met lieveheersbeestjeslarven of een natuurlijk afweermiddel. De larven zijn het meest actief rond 15°C en kun je via internet bestellen. In het vroege voorjaar en het late najaar kun je geen larven gebruiken, dus raad ik een afweermiddel aan (bijvoorbeeld op basis van Afrikaanse chrysanten). Bladluizen planten zich snel voort en verspreiden ook ziekten.

Wilde dieren
Een ander veel voorkomend uitdaging waar je op moet letten zijn konijnen. Vooral bij koud weer zijn de verse bladeren een lekkernij voor hen. Het vliesdoek helpt als bescherming, maar het is nooit 100% veilig. Als je in een landelijk gebied woont, vergeet dan niet de planten te beschermen tegen konijnen.

Helaas genieten ook herten van ranonkels. Net als het konijn zijn de herten op zoek naar vers loof om te eten tijdens de koude wintermaanden. Gelukkig werkt een afdekking heel goed als bescherming tegen herten. De afdekking kan bestaan uit fleece stof of doorzichtig polytunnel plastic. Als u ranonkels kweekt in een kas of polytunnel, zorg er dan voor dat ze er niet in kunnen!

Gratis ranonkels e-mail cursus

Omdat alles makkelijker is als je het samen kunt doen, bieden we een gratis online e-mail cursus of ranonkels grow-along aan. Je kunt je elk moment van het jaar aanmelden, maar we starten in februari en oktober. Je kunt het volgen in het Engels en in het Nederlands. Ik deel met jou mijn hele kweekproces van begin tot eind. Elke paar weken ontvang je een nieuwe e-mail met stap voor stap details en tips. Schrijf je gratis in via deze link!

Als je dezelfde snijbloemenvariëteit ranonkels wilt kweken als ik, kun je ze vinden op onze website. We bieden verse knollen aan van september/oktober tot begin februari. Als de knollen niet op voorraad zijn kun je je aanmelden om een voorraadmelding via e-mail te krijgen.

Als je vragen hebt of je resultaten wilt delen, aarzel dan niet om contact met me op te nemen op Instagram (@thefarmflowers) of e-mail me (flowers@thefarmdream.com). Je kunt ook een reactie achterlaten op deze blogpost. Ik kijk uit naar jullie foto's!

Nicole