De Start Van Jouw Zaailingen
Het lijkt soms voor de hand liggend, je zaait een zaadje en vervolgens heb je oogst, toch? Als je het al eens hebt geprobeerd weet je dat dit zeker niet altijd het geval is.De meeste groentes en bloemen hebben speciale wensen voordat ze veel oogst geven. Naast genoeg water, de juiste hoeveelheid zon en het perfecte zaaimoment houden ze ook van bepaalde ruimte.
Een goed voorbeeld hiervoor is het verschil tussen sla en tomaten. Een sla plant start het liefste in een kleine ruimte en een tomaat wil ruimte anders stopt die met groeien, maar waarom?
Waarom hebben planten verschillende behoeften?
Een zaadje is een zaadje, een plant is een plant. Ze willen allemaal groeien. Waarom is er dan toch een voorkeur voor de grootte van de pot waarin ze starten?
Er zijn heel veel redenen, denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid compost dus voeding, hoeveelheid water wat een plant nodig heeft, hoe diep of breed de plant het liefste wortelt.
Een sla plant wortelt langzaam en ondiep, wat ervoor zorgt dat deze geen mooi wortelkluitje kan vormen in een grootte pot. Hierdoor blijft er ook te veel water over in de aarde, wat weer zorgt voor zaden en wortelrot. Een tomaat wortelt ook ondiep, maar wel veel breder. En, een tomaat stopt met groeien als er niet genoeg ruimte is. Omdat we tomaten het liefste in maart al starten, voordat de vorst over is.
De tomaat heeft een grote pot nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen en zijn groei niet te beperken. Aan de andere kant heb je ook kool en peulvruchten. Deze wortelen diep, niet breed. Dus in een ondiepe pot groeit de hoofdwortel zo uit de bodem.
Zo heeft elke plant zijn voorkeur!
De Basis: Wat Zijn Kweektrays en Waarom Zijn Ze Belangrijk?
Voordat we dieper ingaan op de details, laten we even stilstaan bij de basis. Kweektrays zijn niet zomaar bakjes; ze zijn de start van jouw succesvolle tuin. Maar hoe werken ze eigenlijk?
Nu je weet dat elke plant zijn eigen voorkeuren heeft, snap je dat de potgroote belangrijk is, maar waarom dan kweektrays? Het handige aan een kweektray is dat je meerdere planten in één bak kunt zaaien maar nog steeds iedere plant zijn eigen ruimte heeft.
Stel je voor, een hele vensterbank vol met 40 planten potten of één kweektray met 40 cellen. Het voordeel is ook dat de cel formaten van kweektrays kleiner kunnen zijn dan de meeste potten, zo kun je meer starten op dezelfde ruimte en gebruik je minder compost.
Wat ook een groot voordeel is aan de juiste kweektrays, is dat ze ontwikkeld zijn om bepaalde groeiproblemen te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan wortelbinding, waarbij de wortels eindeloos ronddraaien in elkaar. Dit maakt dat er kans is op verplant shock, waarbij de plant moeite heeft door te groeien als je hem de tuin in zet. Of denk aan te veel water geven, wat zorgt voor wortel en zadenrot. Zo zijn er veel groeiproblemen die voorkomen kunnen worden met de juiste trays.
Waarom zijn er zoveel verschillende maten en heb jij ze allemaal nodig?
Voor ieder wat wils zoals ze dan zeggen. We hebben een groot aanbod aan stevige kweektrays met allemaal verschillende liefhebbers. Het voornaamste om te vermelden is, iedereen kweekt op zijn eigen manier. Sommigen hebben een hele specifieke behoefte om planten heeeel lang in een kweektray te laten en kiezen voor hele grootte cellen.
Anderen willen zo snel mogelijk de tuin in en kiezen voor een kleine celmaat. Het één is niet beter dan het ander, er zit dus zeker een stukje persoonlijke voorkeur bij. Wij adviseren op basis van de meest optimale omgeving voor bepaalde planten, maar als jij je tomaat wilt starten in de kleinste tray en hem dan naar buiten wilt doen, dan mag dat uiteraard ook!
Het is dus uiteindelijk een advies, probeer vooral zelf wat voor jou werkt en wat past bij jouw manier van tuinieren.
Jouw Rol als Tuinier: Waarom de Keuze van een Kweektray Zo Belangrijk Is
Het succes van jouw tuin hangt dus af van de sterkte van jouw planten. De keuze van de pot beïnvloedt dus alles: van wortelgroei tot bladvorming en grootte van de oogst. Hoe bepaal jij nou wat de juiste pot is voor jouw plant? Gelukkig hebben wij eindeloos getest om uit te zoeken wat nou eigenlijk de behoefte is van jouw planten.
Om dit overzichtelijk te maken hebben we de planten onderverdeeld in een paar simpel te onthouden categorieën.
- Bladgroenten: andijvie, sla, spinazie, veldsla
- Wortel-, ui- en knolgewassen: rode biet, radijs, ui, prei
- Kolen & peulvruchten: witte kool, rode kool, savooiekool & erwten, kikkererwten, doperwten, sperziebonen
- Fruit Groenten: courgette, komkommer, paprika, tomaten
- Stengelgroenten: selderij, venkel, asperges, artisjok
- Kruiden: basilicum, tijm, lavendel, salie
- Bloemen met kleine zaden: asters, rudbeckia, leeuwenbekjes
- Bloemen zonder diepe wortels: calendula, didiscus, flox, tagetes (goudsbloemen), geum, Limonium (lamsoor), strobloem
- Snelgroeiende bloemen: cosmos, zinnia, dianthus (anjers), scabiosa, lupinen, klaproos, digitalis (vingerhoedskruid)
Voor de volledige lijst kun je hier kijken. Zoek wat je wilt kweken en krijg een zaaitray advies of selecteer de tray en kijk wat er goed in zal groeien.
Welke celgrootte is handig voor welke plant en waarom?
Groentezaden
Bladgroenten
Bladgroenten zoals sla, andijvie en spinazie hebben relatief weinig ruimte nodig om in te starten. Zodra je kiest voor een grootte pot of kweektray zul je merken dat de zaden slecht opkomen. Vaak komt dit doordat de compost te nat is en blijft omdat het water niet word gebruikt. En, als het tijd is om ze uit de pot te halen zul je zien dat de wortels de pot nog niet vullen. Hierdoor is het lastig om de plant over te potten zonder de wortelkluit te beschadigen.
Daarom raden we de Charles Dowding 60-cell of 77-cell lage kweekbakken aan. Een celvolume van 20cm³ tot 35cm³ of een celgrootte van 2,5 tot 3cm. Deze zijn ook te vinden in de kleine Charles Dowding 15 & 30-cell trays.
Wortel-, ui- en knolgewassen
Wortel- ui- en knolgewassen zoals rode bieten, radijs uien en prei houden van iets meer ruimte. Dit is helemaal het geval als je kiest voor meervoudig-zaaien, waarbij je meer zaden per cel zaait. Goed om te vermelden dat wortel en pastinaak niet ideaal is om voor te zaaien, deze gedijen het beste als je ze zaait daar waar ze uiteindelijk moeten komen. Dit heeft te maken met de penwortel die liever niet gestoord wil worden.
Hiervoor kun je kiezen voor de 40-cells laag of 28-cells laag kweekbakken. Een celvolume van 70cm³ tot 115cm³ of een celgrootte van 4 tot 5cm.
Kolen en peulvruchten
Koolplanten zoals witte kool, rode kool, broccoli & bloemkool schalen we in dezelfde categorie als de peulgewassen zoals peulen, sugar snaps en sperziebonen. Deze gewassen wortelen vaak net wat dieper. Hierdoor kun je beter kiezen voor een wat diepere kweektray. Ze hoeven niet per se heel breed te wortelen dus een smalle hoge tray is prima.
Het advies voor kool en peulvruchten is de 40-cels diepe kweekbak. Bij dit soort gewassen is het belangrijk dat ze niet te lang in de kweekbak blijven. De cellen raken gevuld met wortels en dan is het tijd om ze uit te planten.
Fruit Groenten
De courgettes, komkommers, paprika’s en tomaten hebben lekker de ruimte nodig. Vooral courgettes en komkommers groeien snel en breed. De paprika’s en tomaten niet persé snel, maar wel breed. En daarnaast moeten ze lang in de kweektray blijven zitten.
De ideale kweektray voor vruchtgroenten is de lage 15-cel. Met een celgrootte van ongeveer 7 cm en een celvolume van 310 cm³ biedt dit de ideale groeiomgeving voor je planten. Als je er maar een paar kweekt, gebruik dan gerust P7- of P9-potten!
Stengelgroenten
Dan hebben we uiteraard nog de stengelgewassen zoals selderij, venkel, asperges, artisjok. Deze groeien een beetje hetzelfde als de knolgewassen. Houden wel van wat ruimte maar hoeft zeker niet te veel te zijn.
Hiervoor kun je ook kiezen voor de 40-cellige lage of 28-cellige lage kweekbakken. Een celvolume van 70cm³ tot 115cm³ of een celgrootte van 4 tot 5cm.
Kruiden
Kruiden zoals basilicum, tijm, lavendel, salie groeien vrij sloom en zijn gevoelig voor te veel water vorming in het compost. Om te voorkomen dat dit het geval is kiezen we voor een kleine cel.
Daarom raden we de Charles Dowding 60-cell of 77-cell lage kweekbakken aan. Een celvolume van 20cm³ tot 35cm³ of een celgrootte van 2,5 tot 3cm. Deze zijn ook te vinden in de kleine Charles Dowding 15 & 30-cell trays.
Bloemzaden
Bloemen met kleine zaden
Bloemenzaden zoals asters, rudbeckia, leeuwenbekjes zijn heel klein, hierdoor kost het ook wat meer tijd voordat ze opgekweekt zijn. Om te voorkomen dat ze te veel ruimte hebben kiezen we voor een kleine cell maat. Goed om te vermelden dat het kan zijn dat je de planten nog moet overplanten in een 40 cellige diepe tray nadat ze de kleine cel hebben gevuld maar ze nog niet naar buiten kunnen.
Daarom raden we de Charles Dowding 60-cell of 77-cell lage kweekbakken aan. Een celvolume van 20cm³ tot 35cm³ of een celgrootte van 2,5 tot 3cm.
Bloemen zonder diepe wortels
We hebben ook bloemensoorten met een normaal formaat zaden maar die niet persé diep hoeven te wortelen denk aan calendula, didiscus, flox en strobloem. Ze groeien wel wat sneller dan de kleine zaden en houden daarom van iets meer ruimte. Hiervoor gebruik je dus net een wat grotere celmaat.
Hiervoor kun je kiezen voor de 40-cells laag of 28-cells laag kweekbakken. Een celvolume van 70cm³ tot 115cm³ of een celgrootte van 4 tot 5cm.
Snelgroeiende bloemen
Last but not least de snelgroeiende bloemen zoals cosmos, zinnia, lupinen, klaproos, digitalis (vingerhoedskruid). Omdat ze snel groeien kunnen ze het beste direct in een wat grotere tray. Zo hoef je ze niet telkens over te planten.
We kiezen hiervoor een diepe 40-cellige kweekbak. Met een celgrootte van 4 cm en een volume van ongeveer 115 cm³ is dit ideaal voor je bloementuin!
De verschillende soorten kweekbakken: Waarom niet allemaal?
Er is een deel van de kweektrays die nu niet geadviseerd zijn, waarom niet? Je zult merken op jouw kweekavontuur dat het niet one size fits all is. Soms ben je net op zoek naar een specifieke cel maat of juist een kleine tray die net in jou vensterbank past.
Daarom is er een groot aanbod aan kweektrays die ik nu niet benoemd hebt. Sommige tuinders houden van hele diepe grootte kweektrays zoals de 15-cels diepe, 77-cels diepe en 28-cels diepe bakken. Dit kan heel handig zijn voor bijvoorbeeld mais en het opkweken van bomen en struiken. Maar omdat ze zoveel compost gebruiken adviseren we deze over het algemeen niet aan iemand die nog zoekende is welke ideaal zijn voor jou.
Het advies is dus: ga op onderzoek uit. Probeer de standaardmaten uit en ontdek wat voor jou werkt!
Praktische tips en trucs
Naast het kiezen van de juiste tray, kunnen enkele technieken en tips het succes van je tuin vergroten. Om hierbij te helpen, heb ik een gratis online zaaicursus gemaakt. In deze cursus leg ik stap voor stap uit waar je op moet letten bij het voorzaaien en hoe je succes kunt garanderen. Je kunt je hier aanmelden en direct beginnen!
Jouw tuin, jouw verhaal
Het is tijd voor het beste tuinseizoen ooit. En het begint allemaal met het zaaien van het eerste zaadje. Dit jaar is de tuin weer een canvas dat gevuld kan worden met groenten en bloemen. Een nieuw jaar, een nieuwe tuin. Probeer nu je stevige kweekbakjes uit!
Veel kweekplezier toegewenst!
0 Reacties