Als hovenier komen we regelmatig termen tegen die veel onderzoek vergen om te begrijpen wat ze betekenen. “Root Trainers”, het onderwerp van deze blog, is zo’n term. Op basis van onze bevindingen geven wij u in deze blog enkele tips over het gebruik en effect van zogenaamde “Root-Trainers”.
Wat zijn Root-Trainers?
De term roottrainers verraadt het al. Het zijn diepe (vaak smalle) potten die zijn ontworpen om de wortels van planten zo diep mogelijk te laten groeien. Erwten zijn bijvoorbeeld typische planten die van nature een wortelstelsel ontwikkelen dat zo diep mogelijk in de aarde doordringt. Volgroeid kan dit oplopen tot wel 60 centimeter! Om ervoor te zorgen dat ze een mooi diep wortelstelsel kunnen ontwikkelen voordat ze de grond in gaan, maken wij gebruik van worteltrainers.
Een worteltrainer is dus niets anders dan een diepe, smalle pot of tray waarmee de wortels van planten dieper en recht naar beneden kunnen wortelen. Vaak hebben ze ook grotere luchtgaten aan de onderkant, zodat de wortels niet meer groeien als ze buiten de pot komen. Dit heet ‘luchtsnoeien’. Dit betekent dat er geen lange wortels buiten de pot groeien of wortels zich om zich heen wikkelen, maar juist veel dikke wortels binnen de pot omdat de plant een signaal krijgt dat de wortel niet verder kan groeien en opnieuw van bovenaf begint.
Hoe gebruik je een worteltrainer?
Afhankelijk van het type worteltrainer zijn er verschillende methoden. Je moet natuurlijk eerst kijken wat je wilt kweken, wat voor wortels ze moeten hebben en hoe lang ze daar moeten blijven. Stel dat je bomen wilt laten groeien, dan heb je vrij grote cellen nodig om ruimte te bieden aan het grote wortelnetwerk. Voor een erwt, die vrij snel uitgeplant kan worden, is een minder diepe en kleinere cel al voldoende.
Daarnaast moet je kijken naar wat voor soort compost je gaat gebruiken. Uiteraard is dit weer afhankelijk van wat je gaat kweken, maar wij kiezen vaak voor een compost die het water goed vasthoudt, zodat we niet te vaak water hoeven te geven.
Nadat je de juiste maat kweekcellen en de juiste soort compost hebt gekozen, is het tijd voor het kiemproces. Denk vooral aan de temperatuur waarbij de zaden het beste ontkiemen. Als je hier meer over wilt weten, kun je altijd een kijkje nemen op onze blog over groeitemperaturen of over het gebruik van warmtematten.
Natuurlijk hebben je zaailingen daarna licht en liefde nodig totdat ze groot genoeg zijn om de wijde wereld in te gaan. Afhankelijk van de tray zal het verpotten anders verlopen. Traditionele worteltrainers gebruiken vaak een uitklapbaar systeem en een rekje om ze in op te hangen. Vervolgens haal je de cel uit het rekje, vouw je hem open en til je de compostklomp voorzichtig uit de bak en in de grond. De nieuwe variant worteltrainer van bijvoorbeeld Containerwise is eigenlijk vergelijkbaar met uw standaard zaaitray maar dan extra diep. In plaats van een openingshuls kunt u het gat in de bodem van de cellen gebruiken om de uitsparing uit de cellen te duwen. Doordat de jonge plant voldoende wortels heeft aangemaakt, is de kluit in de cel een compact geheel dat je gemakkelijk hanteert.
Water geven en goede compost
Belangrijk om te weten is dat worteltrainers soms sneller uitdrogen dan je standaard 9 cm potten. Dit komt omdat worteltrainers meestal grote drainagegaten hebben en soms zelfs gaten aan de zijkant waardoor de compost sneller aan de lucht droogt dan normaal. Maar als je een goed bewaterde compost gebruikt, hoef je je daar zeker geen zorgen over te maken. Zelf maken wij vaak gebruik van de Biologische Tuincompost van de Welkoop (Nederland). Dit lijkt erg goed te zijn in het vasthouden van water en het heeft voldoende voeding om grote, gezonde planten te laten groeien.
Wat kun je laten groeien in een Root Trainer?
De volledige lijst is natuurlijk te groot om hier te plaatsen, maar denk vooral aan planten die graag een diep wortelstelsel vormen. Erwten, bonen, paprika's, zonnebloemen, maïs, venkel en natuurlijk vrijwel alle bomen. Het werkt ook goed voor eenjarige bloemen die vroeg in het seizoen moeten worden gezaaid. Dit geeft ze voldoende ruimte om wortels te laten groeien zonder wortel te schieten.
Voordelen van het gebruik van Roottrainers
Er zijn een paar voordelen bij het gebruik van roottrainers die voor ons belangrijk zijn.
- Je krijgt diepere en rechtere wortels;
- Het is minder waarschijnlijk dat de plant wortelgebonden raakt;
- En we hebben minder last van Transplant Shock en wortelschade bij het verpotten;
Diepe en rechte wortels.
Het grote voordeel van het gebruik van worteltrainers is de manier waarop wortels groeien. Wortels in een worteltrainer groeien vaak recht naar beneden en worden vervolgens door het luchtsnoeien aan de onderkant tegengehouden. De plant schiet een nieuwe wortel neer en probeert het opnieuw, waardoor een sterk netwerk van wortels ontstaat, klaar om de grond in te gaan. Daarnaast zijn diepe wortels wenselijk omdat ze ervoor zorgen dat planten diep in de grond water kunnen verzamelen en ze steviger in de grond staan dan planten met oppervlakkige wortels.
Minder snelle wortelbinding
In grotere ronde potten groeien wortels vaak in cirkels om zich heen. Hierdoor raken de wortels in elkaar verstrikt en kan het soms lastig zijn om ze weer los te maken. De meeste planten gekocht in tuincentra hebben hier last van. Ze staan al heel lang in de ronde pot en hebben zoveel wortels opgebouwd dat ze, zodra ze naar de tuin zijn overgebracht, moeite hebben met het vinden van voeding. Als je toch planten in een tuinwinkel koopt, is het verstandig om de wortels aan de onderkant los te maken, zodat ze weer hun eigen pad kunnen volgen. Omdat de worteltrainers een diepe groei bevorderen, is de kans kleiner dat wortels zich omwikkelen.
Minder transplantatieschok
Door het gebruik van een worteltrainer heb je ook minder last bij het verpotten van je planten. De wortels zijn klaar om recht naar beneden te groeien. Zo kunnen ze snel op zoek naar water en voeding. Je zult merken dat bijvoorbeeld maïs of erwten minder tijd nodig hebben om nieuwe wortels te ontwikkelen als je ze vanuit een diepe bak verpot.
Nadelen van roottrainers
Het grootste nadeel van het gebruik van worteltrainers is vaak het vochtverlies. Omdat er in een open worteltrainer doorgaans meer gaten zitten, kan het voorkomen dat uw grond sneller uitdroogt. Zorg er dus, vooral tijdens het kiemproces, voor dat de grond voldoende vochtig is.
Conclusie
Worteltrainers zijn nuttig bij het voorzaaien van diepwortelende planten zoals maïs, erwten en eenjarige bloemen die vroeg in het seizoen moeten worden geplant om op tijd klaar te zijn. Door ze te gebruiken, heeft u minder last van een transplantatieschok en is de kans kleiner dat planten zich slecht ontwikkelen als gevolg van wortelbinding. Wij gebruiken bij voorkeur de 40 celdiep als worteltrainer. Dit is de beste diepte voor de meeste diepwortelende planten.