Je kweekt graag je eigen planten en hebt waarschijnlijk een moestuin. Je ziet op sociale media andere tuinders voorzaaien. Maar wat is voorzaaien en waarom gebruiken tuinders daarvoor een zaaibakje? In deze blog leggen wij uit hoe je dat doet en wat de voordelen zijn, zodat ook jij kunt profiteren van de voordelen van voorzaaien in zaaitrays.
Waarom voorzaaien?
Allereerst natuurlijk de vragen: Waarom moet je voorzaaien en wat houdt dat eigenlijk in? Het woord zegt het al: zaai voordat je zaait. Bij het voorzaaien zaaien wij vaak eerder in het seizoen. Omdat wij eerder in het seizoen willen zaaien, kun je vaak niet direct in de grond zaaien. De belangrijkste reden hiervoor is dat de grond buiten nog te koud is om direct te zaaien. Om het seizoen te slim af te zijn, zaaien tuinders binnenshuis of in een kas omdat het warmer is. De zaden ontkiemen in de kas of op de vensterbank en worden daar opgekweekt totdat het warm genoeg is om buiten te verplanten.
Voordeel van het gebruik van een zaaibakje
Omdat we niet direct in de volle grond gaan zaaien, heb je iets nodig om je planten in te laten groeien. Naast yoghurtbekers, toiletrollen of oude P9 plantenpotten (de potten waarin planten worden verkocht bij tuincentra) kun je ook zaad gebruiken dienbladen. Andere namen voor zaaitrays zijn plugtrays, opkweektrays of moduletrays. Wanneer de zaailing of stek de cel in een zaaibakje met wortels heeft gevuld, krijg je een stevige klodder aarde. Deze kluit wortels wordt de plug genoemd.
U kunt dus zaaitrays gebruiken om eerder in het seizoen te zaaien, of op een andere plek dan uw tuinbedden. Wij gaan deze twee voordelen benutten en leggen je uit waarom dat zo interessant is met een voorbeeld van tomaten en sla.
Helaas kunnen tomaten niet tegen vorst. Maar in de zomer, als de zon schijnt, wil je dat de planten mooie tomaten gaan vormen. Je wilt graag alvast een voorsprong op het seizoen nemen, want in Nederland mogen tomaten pas vanaf half mei (de laatste dag dat we historisch gezien nachtvorst kunnen krijgen, ook wel IJsheiligen genoemd) in Nederland buiten groeien. Als we eerder kunnen zaaien, oogsten we over een langere periode en kweken we warmteminnende planten in koudere klimaten. Door het gebruik van zaaitrays kunt u uw groeiseizoen verlengen!
Waarom je successiebeplanting zou moeten proberen
We weten nu dat je zaaitrays kunt gebruiken om het tuinseizoen te verlengen. Of beter gezegd: hoe je optimaal profiteert van het zonnige weer. Het tweede voordeel van het gebruik van zaaitrays is dat u niet in uw tuinbedden hoeft te zaaien. Dat voordeel kun je benutten om slimmer gebruik te maken van de ruimte die je hebt. Wat u dus kunt doen, is een zaaibak gebruiken om sla te zaaien en te laten groeien, die u later in de tomatenbedden kunt verplanten. Eind augustus, als je nog tomaten aan het oogsten bent, zaai je sla voor in je zaaibakjes. Tegen de tijd dat het kouder wordt en je de tomatenplanten kunt verwijderen, heb je al een opkweekbak vol prachtige slaplanten. Nieuwe planten in plaats van zaden staan klaar om de lege ruimte die de tomaten achterlaten op te vullen. En nu komt het leukste, want 4 tot 6 weken later oogst je al de eerste verse sla! Je bedden zijn het hele jaar door veel minder leeg en je kunt meer oogsten omdat je alles op volgorde kunt plannen.
3 tips voor een succesvolle ontkieming
Als je in zaadtrays wilt kweken, moet je over een paar dingen nadenken. Ten eerste mag de grond niet te nat zijn, omdat je zaden gaan rotten. Als het overtollige water niet via de grond uit de cellen kan wegvloeien, wordt deze drassig en krijg je schimmel. Het is dus belangrijk dat overtollig water kan wegvloeien. Daarom moeten zaaitrays grote gaten hebben. Als je in potten kweekt of lege wegwerptrays en -bekers maakt, knip er dan wat (extra) gaten in.
Ten tweede hebben planten die buiten groeien veel licht nodig en zijn ze anders dan kamerplanten. Als ze niet genoeg licht krijgen, worden ze lang en dun. Zorg ervoor dat de plek die je kiest veel natuurlijk licht krijgt (zoals een kas of raam op het zuiden) of dat je extra groeilicht toevoegt (bijvoorbeeld met een LED-lamp).
Ten derde: denk aan de temperatuur. Zaden ontkiemen gemiddeld het beste rond de 15 tot 18°C. Je leest wel eens dat zaden binnen 1 tot 3 weken ontkiemen. Dit geeft aan dat zaden onder warme en ‘optimale’ omstandigheden binnen een week kunnen ontkiemen, maar als het kouder is, kan het tot drie weken duren. Als het te koud is, ontkiemen de zaden helemaal niet. Om je te helpen hebben wij van de meeste zaden de kiemtemperaturen voor je op een rij gezet deze blog .